1. ఒక దేశం యొక్క జనాభా నిర్మాణాన్ని సూచించే పదం ఏది?
(A) జనాభా సాంద్రత
(B) జనాభా పంపిణీ
(C) జనాభా కూర్పు
(D) జనాభా పెరుగుదల
వివరణ: “జనాభా కూర్పు అనేది ఒక దేశ జనాభా నిర్మాణాన్ని సూచిస్తుంది.” ఇది జనాభా యొక్క లక్షణాలను వివరిస్తుంది, కేవలం సంఖ్యను లేదా విస్తరణను కాదు.
2. కిందివాటిలో ఏది జనాభా కూర్పును అధ్యయనం చేయడానికి ఉపయోగించే లక్షణం కాదు?
(A) వయస్సు మరియు లింగం
(B) అక్షరాస్యత స్థాయి మరియు వృత్తి
(C) జనాభా సాంద్రత మరియు పంపిణీ
(D) ఆదాయ స్థాయి మరియు ఆరోగ్య పరిస్థితి
వివరణ: జనాభా కూర్పు అనేది ప్రజల వయస్సు, లింగం, అక్షరాస్యత స్థాయి, ఆరోగ్య పరిస్థితి, వృత్తి, మరియు ఆదాయ స్థాయిలలో గల తేడాలను అధ్యయనం చేస్తుంది. జనాభా సాంద్రత మరియు పంపిణీ అనేవి జనాభా యొక్క భౌగోళిక విస్తరణకు సంబంధించినవి, దాని ‘కూర్పు’కు కాదు.
3. అధిక జనసాంద్రత గల దేశాల గురించి కిందివాటిలో ఏది సరైన ముగింపు?
(A) అధిక జనసాంద్రత ఎల్లప్పుడూ అధిక ఆర్థికాభివృద్ధికి దారితీస్తుంది.
(B) అధిక జనసాంద్రత ఎల్లప్పుడూ ఆర్థిక వెనుకబాటుతనానికి దారితీస్తుంది.
(C) అధిక జనసాంద్రతకు మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధి స్థాయికి ప్రత్యక్ష సంబంధం లేదు.
(D) బంగ్లాదేశ్ కంటే జపాన్ తక్కువ జనసాంద్రత కలిగి ఉంది.
వివరణ: బంగ్లాదేశ్ మరియు జపాన్ ఉదాహరణను పరిశీలిస్తే, ఈ రెండు దేశాలు అధిక జనసాంద్రత కలిగి ఉన్నప్పటికీ, జపాన్ ఆర్థికంగా చాలా అభివృద్ధి చెందింది. దీనిని బట్టి, జనసాంద్రత ఎక్కువగా ఉండటం అనేది అభివృద్ధికి కొలమానం కాదని, జనాభా యొక్క నాణ్యత (మానవ వనరులు) ముఖ్యమని తెలుస్తుంది.
4. “నేను నా మనుమలకు కధలు చెబుతాను” అనే వ్యక్తిని కూడా సమాజానికి ఒక ‘వనరు’గా ఎందుకు పరిగణించాలి?
(A) ఎందుకంటే వారు ఆర్థికంగా చురుగ్గా ఉండి పన్నులు చెల్లిస్తున్నారు.
(B) ఎందుకంటే వారు యువ తరానికి విలువలు, సంస్కృతిని బదిలీ చేస్తున్నారు.
(C) ఎందుకంటే వారు వృద్ధాప్య పింఛను పొందుతున్నారు.
(D) ఎందుకంటే వారు దేశ జనాభా గణనలో భాగంగా ఉన్నారు.
వివరణ: “ప్రతీ మానవుడు సమాజానికి అత్యంత విలువైన వనరు” అనే భావన ప్రకారం, కేన్సర్ పరిశోధన చేసే శాస్త్రవేత్త (ఆర్థిక వనరు) వలె, కథలు చెప్పే తాత/అమ్మ (సాంస్కృతిక/సామాజిక వనరు) కూడా విలువైనవారే. వారు జ్ఞానాన్ని, అనుభవాన్ని, నైతిక విలువలను తర్వాతి తరానికి అందిస్తారు, ఇది కూడా సమాజ అభివృద్ధికి అవసరమైన వనరు.
5. ఒక దేశంలోని జనాభా కూర్పును అధ్యయనం చేయడానికి ఉపయోగించే గ్రాఫికల్ ప్రదర్శనను ఏమంటారు?
(A) జనాభా రేఖాచిత్రం
(B) జనాభా పై-చార్ట్
(C) జనాభా పిరమిడ్
(D) జనాభా మ్యాప్
వివరణ: “జనాభా పిరమిడ్ నిర్మాణాన్ని పరిశీలించడం ద్వారా దేశం యొక్క జనాభా కూర్పును అధ్యయనం చేయడం ఒక ఆసక్తికరమైన అంశం.”
6. జనాభా పిరమిడ్‌ను “వయస్సు- లింగ పిరమిడ్” అని కూడా ఎందుకు పిలుస్తారు?
(A) ఇది ఒక దేశంలోని ప్రస్తుత స్త్రీ, పురుషుల సంఖ్యను వారి వయస్సుల వారీగా చూపిస్తుంది.
(B) ఇది కేవలం వయస్సు మరియు లింగ నిష్పత్తిని మాత్రమే చూపిస్తుంది.
(C) ఇది దేశంలోని అక్షరాస్యత మరియు ఆదాయ స్థాయిలను చూపిస్తుంది.
(D) ఇది జననాలు మరియు మరణాల రేట్లను మాత్రమే గ్రాఫ్‌గా చూపిస్తుంది.
వివరణ: జనాభా పిరమిడ్ “మొత్తం జనాభాను వివిధ వయస్సుల సమూహాలుగా” మరియు “ప్రతీ సమూహంలోను స్త్రీలు, పురుషులుగా” విభజించి చూపిస్తుంది. అందువల్ల దీనిని వయస్సు- లింగ పిరమిడ్ అంటారు.
7. జనాభా పిరమిడ్ యొక్క ‘అడుగు భాగం’ (Base) విశాలంగా ఉండటం దేనిని ప్రతిబింబిస్తుంది?
(A) అధిక మరణాల స్థాయి
(B) అధిక జననాల స్థాయి
(C) తక్కువ జననాల స్థాయి
(D) వృద్ధుల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండటం
వివరణ: “బాలల సంఖ్య (15 ఏళ్లలోపు వారు) అడుగున చూపబడింది. ఇది జననాల స్థాయిని ప్రతిబింబిస్తుంది.” అడుగు భాగం విశాలంగా ఉందంటే, బాలల సంఖ్య (జననాలు) ఎక్కువగా ఉందని అర్థం.
8. జనాభా పిరమిడ్ యొక్క ‘పైభాగం’ (Top) పరిమాణం దేనిని చూపుతుంది?
(A) 15-65 ఏళ్ల మధ్య వయస్సు వారి సంఖ్య
(B) 65 ఏళ్లు పైబడిన వృద్ధుల సంఖ్య
(C) 15 ఏళ్లలోపు బాలల సంఖ్య
(D) దేశం యొక్క మొత్తం జనాభా సంఖ్య
వివరణ: “పైభాగం యొక్క పరిమాణం వృద్ధుల సంఖ్యను చూపుతుంది (65 ఏళ్లు పైబడిన వారు). ఇది మరణాల సంఖ్యను (లేదా ఆయుర్దాయం) ప్రతిబింబిస్తుంది.”
9. “ఆధారితులు” (Dependents) అని పిలవబడే జనాభా సమూహాలు ఏవి?
(A) 15 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న బాలలు మాత్రమే.
(B) 65 ఏళ్లు పైబడిన వయో వృద్ధులు మాత్రమే.
(C) 15 ఏళ్లలోపు బాలలు మరియు 65 ఏళ్లు పైబడిన వయో వృద్ధులు.
(D) 15 నుండి 65 ఏళ్ల మధ్య వయస్సు ఉండి, ఉద్యోగం లేనివారు.
వివరణ: “ఆధారితులు లేదా డిపెండెంట్లలో రెండు గ్రూపులు ఉన్నాయి 1. బాలలు (15 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నబాలలు ) 2.వయో వృద్ధులు (65 ఏళ్లు పైబడినవారు)” అని నిర్వచిస్తుంది. వీరు సాధారణంగా ‘పని చేసే వయసులో’ ఉండరు.
10. జనాభా పిరమిడ్ ప్రకారం, “ఆర్థికంగా చురుగ్గా” (Economically Active) ఉన్న జనాభాగా ఏ వయస్సు వర్గాన్ని పరిగణిస్తారు?
(A) 0 – 15 సంవత్సరాలు
(B) 15 – 65 సంవత్సరాలు (లేదా ‘పని చేసే వయసులో ఉన్నవారు’)
(C) 65 సంవత్సరాలు పైబడిన వారు
(D) మొత్తం జనాభా
వివరణ: ఆధారితులు (15 ఏళ్లలోపు మరియు 65 ఏళ్లు పైబడిన) పోగా “మిగిలిన వారు పని చేసే వయసులో ఉన్నవారు. వీరు ఆర్థికంగా చాలా చురుగ్గా ఉంటారు.” ఈ వయస్సు పరిధిని సాధారణంగా 15-65 ఏళ్లుగా సూచిస్తారు.
11. కెన్యా దేశ జనాభా పిరమిడ్ యొక్క బేస్ (Base) విశాలంగా మరియు పైభాగం వేగంగా సన్నగా ఉండటానికి గల ప్రధాన కారణం ఏమిటి?
(A) తక్కువ జనన రేటు మరియు తక్కువ మరణ రేటు
(B) అధిక జనన రేటు మరియు తక్కువ మరణ రేటు
(C) తక్కువ జనన రేటు మరియు అధిక మరణ రేటు
(D) అధిక జనన రేటు మరియు అధిక మరణ రేటు
వివరణ: “జనన, మరణ రేట్లు ఎక్కువగా ఉన్న దేశంలోని జనాభా పిరమిడ్ నిర్మాణం ప్రారంభంలో (బేస్) విశాలంగా ఉంటుంది, పైభాగానికి వెళ్ళే సరికి సన్నగా మారుతుంది… ఈ పరిస్థితి కెన్యా దేశానికి సంబంధించినది.” అధిక జననాలు బేస్ను విశాలంగా ఉంచుతాయి, అధిక మరణాలు (ముఖ్యంగా బాల్యంలో) పైభాగాన్ని వేగంగా సన్నబడేలా చేస్తాయి.
12. కెన్యా వంటి దేశాలలో, వయోజనులు (adults) మరియు వృద్ధుల సంఖ్య చాలా తక్కువగా ఉండటానికి పేర్కొన్న నిర్దిష్ట కారణం ఏమిటి?
(A) పిల్లలు ఎక్కువగా జన్మించినప్పటికీ, వారిలో ఎక్కువ శాతం బాల్యంలోనే మరణించడం.
(B) యువత పెద్ద సంఖ్యలో ఇతర దేశాలకు వలస వెళ్లడం.
(C) వయోజనులు కావడానికి ఇష్టపడకపోవడం.
(D) ప్రభుత్వ విధానాలు వృద్ధులకు వ్యతిరేకంగా ఉండటం.
వివరణ: “…పిల్లలు ఎక్కువగా జన్మించినప్పటికీ, వారిలో ఎక్కువ శాతం బాల్యంలో మరణిస్తున్నందున తక్కువ మంది మాత్రమే వయోజనులు అవుతున్నారు. అందువలన చాలా తక్కువ మంది మాత్రమే వృద్ధాప్యం వచ్చే వరకు జీవించి ఉంటున్నారు.”
13. భారతదేశ జనాభా పిరమిడ్ ప్రకారం, “విస్తరిస్తున్న, బలమైన శ్రామికశక్తి” ఉండటానికి కారణం ఏమిటి?
(A) అధిక జనన రేటు మరియు అధిక మరణ రేటు.
(B) మరణాల రేటు (ముఖ్యంగా చిన్న పిల్లలలో) తగ్గడం వలన ఎక్కువ మంది శిశువులు యుక్తవయసు వరకు జీవించడం.
(C) జపాన్ నుండి యువత భారతదేశానికి వలస రావడం.
(D) జనన రేటు పూర్తిగా తగ్గిపోవడం.
వివరణ: భారతదేశం వంటి దేశాలలో “మరణాల రేటు (ముఖ్యంగా చిన్న పిల్లలలో) తగ్గుతూ ఉన్న దేశాలలో… ఎక్కువ మంది శిశువులు యుక్తవయసు వరకు జీవించి ఉంటారు.” ఇది యువత సంఖ్యను పెంచి, బలమైన శ్రామికశక్తికి దారితీస్తుంది.
14. జపాన్ దేశ జనాభా పిరమిడ్ యొక్క ‘బేస్’ (అడుగుభాగం) సన్నగా ఉండటానికి కారణం ఏమిటి?
(A) అధిక జనన రేటు
(B) అధిక శిశు మరణాలు
(C) తక్కువ జనన రేటు
(D) తక్కువ వలసలు
వివరణ: “జపాన్ వంటి దేశాలలో పిరమిడ్ ప్రారంభాన్ని (బేస్ను) తక్కువ జనన రేటు సన్నగా ఉంచుతుంది.” బేస్ బాలల సంఖ్యను సూచిస్తుంది, కాబట్టి బేస్ సన్నగా ఉంటే జననాలు తక్కువగా ఉన్నాయని అర్థం.
15. జపాన్ జనాభా పిరమిడ్ యొక్క పైభాగం విశాలంగా ఉండటం దేనిని సూచిస్తుంది?
(A) ఎక్కువ మంది ప్రజలు వృద్ధాప్య వయసుకు చేరుకోవడం.
(B) యువత సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండటం.
(C) జననాల రేటు వేగంగా పెరగడం.
(D) దేశం ఆర్థికంగా వెనుకబడి ఉండటం.
వివరణ: జపాన్‌లో “తగ్గిన మరణ రేటు ఎక్కువ మంది ప్రజలు వృద్దాప్య వయసుకు చేరేలా చేస్తుంది.” పిరమిడ్ పైభాగం వృద్ధుల (65+ ఏళ్లు) సంఖ్యను సూచిస్తుంది. ఆ భాగం వెడల్పుగా ఉందంటే, మెరుగైన ఆరోగ్యం మరియు తక్కువ మరణాల రేటు కారణంగా ఎక్కువ మంది ఎక్కువ కాలం జీవిస్తున్నారని అర్థం.
16. భారతదేశం తన వద్ద ఉన్న యువత వనరును (Demographic Dividend) పూర్తిగా సద్వినియోగం చేసుకోవాలంటే, ప్రభుత్వం ఏమి చేయాలి?
(A) వృద్ధుల కోసం మరిన్ని పింఛను పథకాలను ప్రవేశపెట్టాలి.
(B) యువతకు తప్పనిసరిగా విద్య, నైపుణ్యాలు మరియు అవకాశాలను అందించాలి.
(C) జననాల రేటును మరింత పెంచడానికి ప్రోత్సాహకాలు ఇవ్వాలి.
(D) దేశంలోని అన్ని పరిశ్రమలను జాతీయం చేయాలి.
వివరణ: “భారతదేశంలో అటువంటి వనరు [యువత] ఉండడం మన అదృష్టంగా చెప్పవచ్చు. వారు సమర్ధులుగా, ఉత్పత్తిదారులుగా మారడానికి వారికి తప్పనిసరిగా విద్య, నైపుణ్యాలను, అవకాశాలను అందించాలి” అని స్పష్టంగా ఉంది.
17. “ప్రజలను ఎందుకు వనరుగా పరిగణించాలి?”
(A) ప్రజలు ప్రకృతి సంపదను వినియోగించుకుంటారు కాబట్టి.
(B) ప్రజలు వారి అవసరాలు మరియు సామర్థ్యాలతో ప్రకృతి సంపదను ప్రయోజనకరంగా మార్చగలుగుతారు కాబట్టి.
(C) ప్రజలు జనాభా లెక్కలలో ఒక సంఖ్య మాత్రమే కాబట్టి.
(D) ప్రజలు ఇతర వనరుల వలె తరిగిపోతారు కాబట్టి.
వివరణ: ఈ ప్రశ్న అధ్యాయం యొక్క ప్రధాన భావనపై ఆధారపడి ఉంది. ప్రజలే తమ జ్ఞానం, నైపుణ్యాలతో (మానవ వనరులు) ఇతర వస్తువులను వనరులుగా మారుస్తారు. అందువల్ల ప్రజలను “అంతిమ వనరు” (Ultimate Resource) అంటారు.
18. ప్రపంచ జనాభా చాలా వేగంగా పెరగడానికి (Population Explosion) గల ప్రధాన కారణం ఏమిటి?
(A) జననాల రేటు విపరీతంగా పెరగడం.
(B) మెరుగైన ఆహార సరఫరా, వైద్యం కారణంగా మరణాల రేటు తగ్గడం.
(C) వివాహ వయస్సు తగ్గడం.
(D) వలసల రేటు పెరగడం.
వివరణ: జనాభా పెరుగుదల వేగంగా జరగడానికి కారణం జననాలు పెరగడం కంటే, మరణాలు (ముఖ్యంగా శిశు మరణాలు) గణనీయంగా తగ్గడం. జననాల రేటు స్థిరంగా ఉన్నా, మరణాల రేటు తగ్గితే జనాభా వేగంగా పెరుగుతుంది.
19. జనాభా మార్పును ప్రభావితం చేసే ఏవైనా రెండు కారకాలను చర్చించండి.
(A) జననాలు మరియు మరణాలు
(B) వయస్సు మరియు లింగం
(C) అక్షరాస్యత మరియు వృత్తి
(D) సాంద్రత మరియు పంపిణీ
వివరణ: జనాభా మార్పు (పెరుగుదల లేదా తగ్గుదల)కు ప్రధాన సహజ కారకాలు జననాలు (Births) మరియు మరణాలు (Deaths). (వలసలు కూడా మూడవ కారకం).
20. “ఒక నిర్దిష్ట ప్రాంతంలో ప్రజలు విస్తరించిన విధానం”ను సూచించే పదం ఏది?
(A) జనాభా కూర్పు
(B) జనాభా మార్పు
(C) జనాభా పంపిణీ
(D) జనాభా సాంద్రత
వివరణ: “ఒక ప్రాంతంలో ప్రజలు విస్తరించిన విధానం”ను జనాభా పంపిణీ (Population Distribution) అంటారు.
21. జనాభా మార్పుకు కారణమయ్యే మూడు ప్రధాన కారకాలు ఏవి?
(A) జననాలు, మరణాలు మరియు వివాహం
(B) జననాలు, మరణాలు మరియు వలసలు
(C) జననాలు, మరణాలు మరియు ఆయుర్దాయం
(D) జననాలు, వలసలు మరియు లింగ నిష్పత్తి
వివరణ: జనాభా మార్పుకు మూడు ప్రధాన కారకాలు: జననాల రేటు (Birth Rate), మరణాల రేటు (Death Rate), మరియు వలసలు (Migration).
22. 1999 లో ప్రపంచ జనాభా ఎంతకు చేరింది?
(A) 1 బిలియన్
(B) 3 బిలియన్
(C) 6 బిలియన్
(D) 7 బిలియన్
వివరణ: 1999 నాటికి ప్రపంచ జనాభా 6 బిలియన్లకు చేరుకుంది.
23. జనాభా పిరమిడ్ యొక్క సరైన నిర్వచనం ఏది?
(A) జనాభా యొక్క వయస్సు, లింగ కూర్పు యొక్క గ్రాఫికల్ ప్రదర్శన.
(B) ప్రజలు ఎత్తైన భవనాలలో నివసించే అధిక జనసాంద్రత గల ప్రాంతం.
(C) పెద్ద పట్టణ ప్రాంతాల్లో జనాభా విస్తరణ నమూనా.
(D) దేశం యొక్క ఆర్థిక వృద్ధిని చూపే రేఖాచిత్రం.
వివరణ: ఇది జనాభా పిరమిడ్ యొక్క నిర్వచనం. ఇది జనాభా యొక్క వయస్సు మరియు లింగ కూర్పును గ్రాఫికల్‌గా చూపుతుంది.
24. ఒక ప్రాంతం ‘అధిక జనాభా’ (Densely Populated) ప్రాంతంగా మారడానికి దోహదపడే అంశాల సరైన కలయిక ఏది?
(A) తీవ్రమైన వాతావరణం, కృత్రిమ వనరులు, బీడు భూమి.
(B) అనుకూలమైన వాతావరణం, సహజ వనరులు, సారవంతమైన భూమి.
(C) తీవ్రమైన వాతావరణం, సహజ వనరులు, సారవంతమైన భూమి.
(D) అనుకూలమైన వాతావరణం, కృత్రిమ వనరులు, బీడు భూమి.
వివరణ: ప్రజలు ఒక ప్రాంతం పట్ల ఆకర్షితులైతే అది ‘అధిక జనాభా’ ప్రాంతంగా మారుతుంది. దీనికి ‘అనుకూలమైన’ వాతావరణం, ‘సహజమైన’ వనరులు, మరియు ‘సారవంతమైన’ భూమి దోహదం చేస్తాయి.
25. ఒక దేశం యొక్క జనాభా పిరమిడ్ కెన్యా వలె బేస్ వద్ద చాలా విశాలంగా ఉంది (“15 ఏళ్లలోపు వారు చాలా ఎక్కువ మంది ఉన్న సమాజం”). ఆ దేశ ప్రభుత్వం తన బడ్జెట్‌లో దేనికి అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వవలసి ఉంటుంది?
(A) వృద్ధాప్య పింఛను పథకాలు మరియు చక్రాల కుర్చీల (wheel chairs) సరఫరా.
(B) ప్రాథమిక పాఠశాలల నిర్మాణం మరియు ఉపాధ్యాయుల నియామకం.
(C) శ్రామికశక్తి కొరతను అధిగమించడానికి ఆటోమేషన్‌ను ప్రోత్సహించడం.
(D) వలసలను నిరోధించడానికి సరిహద్దు భద్రతను పెంచడం.
వివరణ: కెన్యా నమూనా (విశాలమైన బేస్) అంటే 15 ఏళ్లలోపు పిల్లలు చాలా ఎక్కువగా ఉన్నారు. అటువంటి సమాజానికి “పాఠశాలల అవసరం, ఉపాధ్యాయులు, బొమ్మలు” వంటివి అవసరం. కాబట్టి, ఆ దేశం ప్రాథమిక విద్యపై ఎక్కువగా ఖర్చు చేయాలి.
26. జపాన్ వంటి జనాభా పిరమిడ్ (బేస్ సన్నగా, పైభాగం వెడల్పుగా) కలిగిన దేశం (“15 ఏళ్లలోపు వారు చాలా తక్కువ మంది ఉన్న సమాజం”) ఎదుర్కొనే రెండు ప్రధాన సవాళ్లు ఏవి?
(A) అధిక నిరుద్యోగం మరియు పాఠశాలల్లో స్థలం సరిపోకపోవడం.
(B) ప్రాథమిక పాఠశాలలపై అధిక భారం మరియు యువతలో అశాంతి.
(C) శ్రామికుల సరఫరా (labour supply) తగ్గడం మరియు పింఛను పథకాలపై (pension schemes) భారం పెరగడం.
(D) అధిక జననాల రేటును నియంత్రించలేకపోవడం మరియు శిశు మరణాలు పెరగడం.
వివరణ: జపాన్ నమూనా (బేస్ సన్నగా, పైభాగం వెడల్పుగా) అంటే యువత తక్కువగా, వృద్ధులు ఎక్కువగా ఉన్నారు. దీనివల్ల “పని చేసే వయసులో” ఉన్నవారి కొరత (శ్రామికుల సరఫరా తగ్గడం) ఏర్పడుతుంది. అదే సమయంలో, వృద్ధుల సంఖ్య (ఆధారితులు) పెరగడం వల్ల వారి సంరక్షణకు మరియు “పింఛను పథకాలకు” అయ్యే ఖర్చు ప్రభుత్వంపై భారంగా మారుతుంది.
27. భారతదేశ జనాభా పిరమిడ్ మరియు కెన్యా జనాభా పిరమిడ్ మధ్య గల ప్రాథమిక వ్యత్యాసం ఏమిటి?
(A) కెన్యాలో జననాల రేటు తక్కువగా, భారతదేశంలో ఎక్కువగా ఉంది.
(B) కెన్యాలో కంటే భారతదేశంలో శిశు మరణాల రేటు గణనీయంగా తక్కువగా ఉంది.
(C) భారతదేశం కంటే కెన్యాలో వృద్ధుల సంఖ్య చాలా ఎక్కువగా ఉంది.
(D) భారతదేశంలో బేస్ సన్నగా, కెన్యాలో బేస్ విశాలంగా ఉంది.
వివరణ: రెండు పిరమిడ్లకు బేస్ విశాలంగానే ఉంది (అధిక జననాలు). కానీ కెన్యా పిరమిడ్ పైకి వేగంగా సన్నబడుతుంది, అంటే బాల్యంలో మరణాలు ఎక్కువ. భారతదేశ పిరమిడ్ మధ్యలో (యువత) వెడల్పుగా ఉంది, అంటే మరణాలు (ముఖ్యంగా శిశు మరణాలు) తగ్గి, ఎక్కువ మంది యుక్తవయస్సుకు, శ్రామిక శక్తిగా మారుతున్నారు.
28. జనాభా పిరమిడ్‌లోని “ఆధారిత జనాభా” (Dependent population) మరియు “ఆర్థికంగా చురుకైన జనాభా” (Economically active population) మధ్య నిష్పత్తి ఒక దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ గురించి ఏమి తెలియజేస్తుంది?
(A) ఆధారిత జనాభా కంటే ఆర్థికంగా చురుకైన జనాభా ఎక్కువగా ఉంటే, అది ఆర్థిక వృద్ధికి బలమైన అవకాశాన్ని (Demographic Dividend) సూచిస్తుంది.
(B) ఆధారిత జనాభా (పిల్లలు మరియు వృద్ధులు) ఎక్కువగా ఉంటే, అది దేశంపై తక్కువ ఆర్థిక భారాన్ని సూచిస్తుంది.
(C) ఆర్థికంగా చురుకైన జనాభా ఎక్కువగా ఉంటే, దేశంలో నిరుద్యోగం ఎక్కువగా ఉందని అర్థం.
(D) ఈ నిష్పత్తికి మరియు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఎటువంటి సంబంధం లేదు.
వివరణ: “ఆర్థికంగా చురుగ్గా” ఉన్నవారు (పని చేసేవారు) “ఆధారితుల” (పని చేయనివారు) కంటే ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు, దేశం యొక్క ఉత్పత్తి సామర్థ్యం పెరుగుతుంది. దీనినే “విస్తరిస్తున్న, బలమైన శ్రామికశక్తి” అని, మరియు ఆర్థిక పరిభాషలో “జనాభా డివిడెండ్” అని అంటారు.
మీ స్కోరు: 0 / 28
Leave a Reply