1. ఈ క్రింది వానిలో ఔరంగజేబు విధానాల వల్ల మొఘల్ సామ్రాజ్య పతనానికి దారితీయని కారణాన్ని గుర్తించండి. A) మతమౌఢ్యం కారణంగా జాట్లు, సత్నామీలు, సిక్కులు తిరుగుబాటు చేయడం B) రాజపుత్రులు, మరాఠాలతో శతృత్వం C) అతని కుమారులు మరియు అధికారులు…
1. ఈ క్రింది వానిలో ఔరంగజేబు విధానాల వల్ల మొఘల్ సామ్రాజ్య పతనానికి దారితీయని కారణాన్ని గుర్తించండి.
వివరణ: A, B, మరియు C లు పతనానికి కారణాలుగా స్పష్టంగా పేర్కొనబడ్డాయి. D తప్పు, ఎందుకంటే ఔరంగజేబు దక్కన్ విధానాన్ని విస్మరించలేదు, కానీ అతని దక్కన్ విధానం (బీజాపూర్, గోల్కొండలను జయించడం) సామ్రాజ్యాన్ని మరింత బలహీనపరిచింది.
2. క్రీ.శ 1526లో బాబర్ స్థాపించిన మొఘల్ సామ్రాజ్యం, క్రీ.శ 1857లో ఏ పాలకుడి కాలంలో పతనమైంది?
వివరణ: “క్రీ.శ 1526లో బాబర్ స్థాపించిన మొఘల్ సామ్రాజ్యం క్రీ.శ 1857లో బహదూర్ షా-II కాలంలో పతనమైంది.”
3. ఉత్తర భారతదేశంలో మొఘలుల అధికారం ఉన్నత స్థితిలో ఉన్నప్పుడు, దక్షిణ భారతదేశంలో వారికి వ్యతిరేకంగా ఎడతెగని పోరాటం చేసి, మరాఠా రాజ్యాన్ని స్థాపించిన పాలకుడు ఎవరు?
వివరణ: “మరాఠా రాజ్య స్థాపకుడు శివాజీ.”
4. శివాజీ పూనే సమీపంలోని ఏ కోటలో జన్మించాడు?
వివరణ: “శివాజీ పూనే సమీపంలోని శివనేరి కోటలో జన్మించాడు.”
5. శివాజీ ఎవరి బోధనలచే ప్రభావితుడయ్యాడు?
వివరణ: “అతడు సమర్థ రామదాస్ మరియు ఇతర మహారాష్ట్ర సాధువుల బోధనలచే ప్రభావితుడైనాడు.”
6. శివాజీ తన సైన్యాన్ని తయారు చేయడానికి మరాఠా వీరులతో పాటు, పశ్చిమ కనుమలలో నివసించే ఏ కొండజాతి తెగ ప్రజల సహాయం తీసుకున్నాడు?
వివరణ: “మరాఠా వీరులతోను, మావళి అనే పశ్చిమ కనుమలలో నివసించే కొండజాతి తెగ ప్రజలతో సైన్యాన్ని తయారు చేశాడు.”
7. శివాజీ తన 19వ ఏట మొదటగా జయించిన, బీజాపూర్ సుల్తాన్ ఆధీనంలోని దుర్గం ఏది?
వివరణ: “శివాజీ తన 19 వ ఏట బీజాపూర్ సుల్తాన్ మహమ్మద్ ఆదిల్ షా ఆధీనంలోని తోరణ దుర్గంను జయించాడు.”
8. బీజాపూర్ సుల్తాన్ పంపిన సేనాధిపతి అఫ్జల్ ఖాన్‌ను, శివాజీ ఏ ప్రత్యేక ఆయుధంతో సంహరించాడు?
వివరణ: “…శివాజీ తన వద్ద నున్న వ్యాఘ్రనఖ (పులి గోళ్ళ లాంటి) అనే ఆయుధంతో అఫ్జల్ ఖాన్‌ను సంహరించాడు.”
9. శివాజీని అణచడానికి ఔరంగజేబు మొదట పంపిన సేనాధిపతి ఎవరు?
వివరణ: “ఔరంగజేబు అతనిని అణచడానికి తన సేనాధిపతి షయిస్తఖాన్ను దక్కన్ కు పంపించాడు. కాని శివాజీ షయిస్తఖాన్ను ఓడించాడు.”
18. అష్టప్రధానుల వ్యవస్థలో, గూడచర్య వ్యవహారాలను చూసే ఆంతరంగిక మంత్రి ఎవరు?
వివరణ: “వాకియానవిస్ :- ఆంతరంగిక మంత్రి – గూడచర్య వ్యవహారాలను చూసే మంత్రి.”
19. శివాజీ పరిపాలనలో, పొరుగు రాజ్యాలతో (విదేశీ వ్యవహారాలు) సంబంధాలను నిర్వహించే బాధ్యత కలిగిన అష్టప్రధాన్ ఎవరు?
వివరణ: “సుమంత్ :- విదేశీమంత్రి ఇతర రాజ్యాలతో సంబంధాలను నిర్వహించే వ్యక్తి.”
20. శివాజీ పరిపాలనలో, మతపరమైన అంశాలను మరియు దానధర్మాలను నిర్వహించే ప్రధాన పూజారిని ఏమని పిలిచేవారు?
వివరణ: “పండిత్ రావ్ :- ప్రధాన పూజారి – మతపరమైన అంశాలను నిర్వహించే వ్యక్తి.”
21. శివాజీ మరణానంతరం మరాఠా రాజ్యాన్ని పరిపాలించి, రాజకీయ సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించిన వారు ఎవరు?
వివరణ: “శివాజీ మరణానంతరం రాజకీయ సంక్షోభం ఏర్పడింది. కాని దానిని విజయవంతంగా పీష్వాలు పరిష్కరించగలిగారు… మరాఠా పరిపాలనా వ్యవహారాలను పీష్వాలే చూడసాగారు.”
22. “ఒక చక్రవర్తి మైనర్ లేదా అసమర్థుడు అయినప్పుడు ఒక రాష్ట్రాన్ని పరిపాలించడానికి నియమించబడిన వ్యక్తి”ని ఏమంటారు?
వివరణ: ‘రీజెంట్’ అనగా పై నిర్వచనం ఇవ్వబడింది. (ఉదాహరణ: అక్బర్కు భైరంఖాన్).
23. “కొంత మంది సైనికుల ఆకస్మిక దాడి, ఒక యుద్ధవ్యూహం” అని అర్థం వచ్చే పదం ఏది?
వివరణ: ‘గెరిల్లా యుద్ధం’ను ఈ విధంగా నిర్వచించింది. (ఉదాహరణ: శివాజీ దీనిని ఉపయోగించాడు).
24. అక్బర్ ఆస్థానంలోని గొప్ప సంగీత విద్వాంసుడు ఎవరు?
వివరణ: అక్బర్ ఆస్థానంలోని 36 మంది సంగీతకారులలో తాన్సేన్ అత్యంత ప్రసిద్ధుడు మరియు నవరత్నాలలో ఒకడు.
25. ఈ క్రింది వారిలో భిన్నమైన దానిని గుర్తించండి.
వివరణ: అక్బర్, హుమాయూన్, మరియు జహంగీర్ మొఘల్ రాజవంశానికి చెందిన చక్రవర్తులు. షేర్షా సూర్ రాజవంశానికి (ఆఫ్ఘన్) చెందినవాడు, అతను మొఘలులను తాత్కాలికంగా ఓడించి పాలించాడు.
26. అక్బర్ నిర్మించిన ‘ఇబదత్ ఖానా’ ఎక్కడ ఉంది?
వివరణ: “అక్బర్ క్రీ.శ.1575 లో ఫతేపూర్ సిక్రీ వద్ద ఇబదత్ ఖానా అనే ప్రార్ధనా మందిరాన్ని నిర్మించాడు.”
27. ఈ క్రింది వానిలో సరికాని జతను గుర్తించండి.
వివరణ: (B) తాన్సేన్ ‘దీపక్ రాగం’ పాడాడని ప్రతీతి. (C) అబుల్ ఫజల్ ‘అక్బర్ నామా’ రాశాడు. (D) శివాజీ పట్టాభిషేకం రాయగఢ్లో జరిగింది. (A) కుతుబ్ మీనార్ను కుతుబుద్దీన్ ఐబక్ ప్రారంభించి, ఇల్తుమిష్ పూర్తి చేసాడు, హుమాయూన్కు సంబంధం లేదు.
28. శివాజీకి సమకాలీన మొఘల్ రాజు ఎవరు?
వివరణ: శివాజీ తన రాజ్యాన్ని విస్తరిస్తున్నప్పుడు మొఘల్ పాలకుడు ఔరంగజేబు. శివాజీ ఔరంగజేబు సేనాధిపతులైన షయిస్తఖాన్, రాజా జైసింగ్లతో పోరాడాడు మరియు ఆగ్రాలో ఔరంగజేబు జైలులో బంధించబడ్డాడు.
29. ఈ క్రింది గ్రూపు-ఎ ను గ్రూపు-బి తో సరిగ్గా జతపరచండి.
గ్రూపు- ఎ
1. రాగి నాణెం
2. మన్సబ్దార్
3. తాజ్ మహల్
4. తోడరమల్
5. తుజుక్-ఇ-జహంగీరీ
గ్రూపు-బి
(ఎ) షాజహాన్
(బి) స్వీయ చరిత్ర
(సి) మంత్రి
(డి) దామ్
(ఇ) ర్యాంక్
వివరణ:
* రాగి నాణెం – అక్బర్ కాలంలో చలామణిలో ఉన్న రాగి నాణెం ‘దామ్’.
* మన్సబ్దార్ – ‘మన్సబ్’ అనగా ‘హోదా’ లేదా ‘ర్యాంక్’.
* తాజ్ మహల్ – దీనిని షాజహాన్ నిర్మించాడు.
* తోడరమల్ – అక్బర్ ఆస్థానంలో రెవెన్యూ ‘మంత్రి’.
* తుజుక్-ఇ-జహంగీరీ – ఇది జహంగీర్ యొక్క ‘స్వీయ చరిత్ర’.
Leave a Reply