The Universe and the Earth ( మన విశ్వం మరియు భూమి ) Quiz -4:
క్విజ్ 1. “యూనివర్సమ్” (Universum) అనే పదం ఏ భాష నుండి ఉద్భవించింది? A) గ్రీకు B) లాటిన్ C) ఫ్రెంచ్ D) రష్యన్ వివరణ: ‘విశ్వం’ (Universe) అనే పదం ‘యూనివర్సమ్’ అనే లాటిన్ పదం నుండి ఉద్భవించింది, దీని…
క్విజ్
1. “యూనివర్సమ్” (Universum) అనే పదం ఏ భాష నుండి ఉద్భవించింది?
వివరణ: ‘విశ్వం’ (Universe) అనే పదం ‘యూనివర్సమ్’ అనే లాటిన్ పదం నుండి ఉద్భవించింది, దీని అర్థం “మొత్తం పదార్థం” మరియు “మొత్తం అంతరిక్షం”.
2. విశ్వం సెకనుకు సుమారుగా ఎంత వేగంతో విస్తరిస్తున్నది?
వివరణ: శాస్త్రవేత్తల అంచనా ప్రకారం విశ్వం సెకనుకు 70 కిలోమీటర్ల మేర విస్తరిస్తున్నది.
3. ఖగోళ శాస్త్రంలో శాస్త్రీయ పరిశోధన ప్రారంభించిన ఇటాలియన్ ఖగోళ శాస్త్రవేత్త ఎవరు?
వివరణ: ఖగోళశాస్త్రంలో శాస్త్రీయ పరిశోధన గెలీలియో అనే ఇటాలియన్ ఖగోళ శాస్త్రవేత్తతో ప్రారంభమైంది. ఇతడు టెలిస్కోప్ అనే పరికరాన్ని తయారు చేశాడు.
4. కాంతి సెకనుకు సుమారు ఎన్ని కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తుంది?
వివరణ: కాంతి సెకనుకు 3,00,000 కిలోమీటర్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తుంది. కాంతి సంవత్సరం అనేది దూరాన్ని కొలిచే ప్రమాణం.
5. భూ కేంద్రక సిద్ధాంతాన్ని (Geocentric Theory) ప్రతిపాదించిన ఖగోళ శాస్త్రవేత్త ఎవరు?
వివరణ: భూ కేంద్రక సిద్ధాంతాన్ని ఈజిప్టు ఖగోళ శాస్త్రవేత్త అయిన టాలెమీ ప్రతిపాదించాడు. ఈ సిద్ధాంతం ప్రకారం, భూమి విశ్వానికి కేంద్రంగా ఉంటుంది.
6. సూర్య కేంద్రక సిద్ధాంతం (Heliocentric Theory) ప్రకారం విశ్వానికి కేంద్రంగా ఏది ఉంది?
వివరణ: నికోలస్ కోపర్నికస్ ప్రతిపాదించిన సూర్యకేంద్రక సిద్ధాంతం ప్రకారం, సూర్యుడు కేంద్రస్థానంలో ఉండి, గ్రహాలు మరియు ఇతర ఖగోళ వస్తువులు సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతాయి.
7. “గ్రహాలు సూర్యునితో సంబంధం ఉన్న ధూళి మరియు వాయువులతో కూడిన మేఘం నుండి ఏర్పడ్డాయి” – ఈ వాక్యం ఏ సిద్ధాంతానికి సంబంధించినది?
వివరణ: నీహారిక పరికల్పన సిద్ధాంతం (ఇమ్మాన్యుయల్ కాంట్ అభివృద్ధి చేశారు) ప్రకారం, గ్రహాలు సూర్యునితో సంబంధం ఉన్న ధూళి మరియు వాయువుల మేఘం (నీహారిక) నుండి ఏర్పడ్డాయి.
8. ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవాన్ని ఎప్పుడు జరుపుకుంటారు?
వివరణ: ప్రతి సంవత్సరం జూన్ 5వ తేదీని మనం ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటున్నాం.
9. ‘ఎన్విరోనర్’ (Environer) అనే ఫ్రెంచ్ పదం యొక్క అర్థం ఏమిటి?
వివరణ: “పర్యావరణం” (ఎన్విరాన్మెంట్) అనే పదం ఫ్రెంచ్ పదం అయిన ‘ఎన్విరోనర్’ అంటే ‘పొరుగు’ అనే అర్థం నుంచి ఉత్పన్నమైంది.
10. కిందివాటిలో ‘సహజ పర్యావరణం’ (Natural Environment) లోని నిర్జీవ (Abiotic) అంశం ఏది?
వివరణ: సహజ పర్యావరణంలోని నిర్జీవ అంశాలు (Abiotic) భూమి (శిలావరణం), నీరు (జలావరణం), మరియు గాలి (వాతావరణం). జంతువులు, మొక్కలు సజీవ (Biotic) అంశాలు.
11. కిందివాటిలో ‘మానవ నిర్మిత పర్యావరణం’ (Man-Made Environment) కు ఉదాహరణ ఏది?
వివరణ: వంతెనలు, భవనాలు, ఉద్యానవనాలు, పరిశ్రమలు, రహదారులు మొదలైనవి మానవ నిర్మిత పర్యావరణ అంశాలు. మతం మరియు సమాజం ‘మానవ పర్యావరణం’ కిందకు వస్తాయి.
12. ప్రపంచ ధరిత్రీ దినోత్సవం (World Earth Day) ఎప్పుడు జరుపుకుంటారు?
వివరణ: ప్రతి సంవత్సరం ఏప్రిల్ 22 ను “ప్రపంచ ధరిత్రీ దినోత్సవం”గా జరుపుకుంటాము.
13. “లిథో” (Litho) అనే గ్రీకు పదం యొక్క అర్థం ఏమిటి?
వివరణ: శిలావరణము (లిథోస్పియర్)” అనే పదం ‘లిథో’ మరియు ‘స్పైరా’ అనే గ్రీకు పదాల నుండి ఉద్భవించింది. ‘లిథో’ అంటే “రాయి” మరియు “స్పైరా” అంటే “గోళం”.
14. భూమి యొక్క అంతర్భాగంలో రెండవ పొర ఏది?
వివరణ: భూమి అంతర్భాగం మూడు పొరలను కలిగి ఉంటుంది. అవి (బయటి నుండి లోపలికి): 1. భూ పటలము, 2. భూ ప్రావారము, 3. భూ కేంద్రము.
15. ప్రపంచ జల దినోత్సవం (World Water Day) ఎప్పుడు?
వివరణ: ప్రతి సంవత్సరం మార్చి 22 ను “ప్రపంచ జల దినోత్సవం” గా జరుపుకుంటాము.
16. భూమి ఉపరితలంపై సుమారు ఎంత శాతం నీటితో ఆవరించి ఉంది?
వివరణ: భూమి యొక్క ఉపరితలం సుమారు 2/3 వ వంతు (71%) నీటితో ఆవరించి ఉంది. అందుకే దీనిని “జలయుత గ్రహం” అని పిలుస్తారు.
17. “హైడర్” (Hydor) అనే గ్రీకు పదం యొక్క అర్థం ఏమిటి?
వివరణ: “హైడ్రోస్పియర్” (జలావరణము) అనే పదం ‘హైడర్’ మరియు ‘స్పైరా’ అనే గ్రీకు పదాల నుండి ఉద్భవించింది. ‘హైడర్’ అంటే నీరు అని అర్థం.
18. వాతావరణంలోని వాయువులలో అత్యధిక శాతం ఏ వాయువు ఉంది?
వివరణ: వాతావరణంలో నైట్రోజన్ 78% మరియు ఆక్సిజన్ 21% ఉన్నాయి. కాబట్టి నైట్రోజన్ అత్యధిక శాతంలో ఉంది.
19. “ప్రాణ వాయువు” (Breath of Life) అని ఏ వాయువును పిలుస్తారు?
వివరణ: ఆక్సిజన్ “ప్రాణ వాయువు” గా పరిగణించబడుతుంది. ఆక్సిజన్ లేకుండా జీవరాశులు మనుగడ సాగించలేవు.
20. వాతావరణంలో ఓజోన్ పొర ఏ ఆవరణంలో ఉంటుంది? (పాఠ్యపుస్తకంలోని రేఖాచిత్రం ఆధారంగా)
వివరణ: వాతావరణ పొరల రేఖాచిత్రం (Fig 1.10) ప్రకారం, ఓజోన్ పొర స్ట్రాటో ఆవరణములో ఉంటుంది, ఇది సూర్యుని నుండి వచ్చే హానికరమైన అతినీలలోహిత కిరణాల నుండి మనల్ని రక్షిస్తుంది. (ప్రపంచ ఓజోన్ దినోత్సవం సెప్టెంబర్ 16).
21. “అట్మోస్” (Atmos) అనే గ్రీకు పదం యొక్క అర్థం ఏమిటి?
వివరణ: “వాతావరణం” (అట్మాస్ఫియర్) అనే పదం ‘అట్మోస్’ మరియు ‘స్పైరా’ అనే గ్రీకు పదాల నుండి ఉద్భవించింది. ‘అట్మోస్’ అంటే ఆవిరి అని అర్థం.
22. ప్రపంచ ఓజోన్ దినోత్సవం (World Ozone Day) ఎప్పుడు?
వివరణ: ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్ 16ను “ప్రపంచ ఓజోన్ దినోత్సవం”గా జరుపుకుంటాము.
23. కిరణజన్య సంయోగక్రియ ప్రక్రియలో మొక్కలకు ఏ వాయువు సహాయపడుతుంది?
వివరణ: కిరణజన్య సంయోగక్రియ ప్రక్రియలో మొక్కలకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ సహాయపడుతుంది. వాతావరణం మొక్కలకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ను అందిస్తుంది.
24. భూమి, నీరు మరియు గాలి ఒకదానితో ఒకటి కలిసే ప్రాంతాన్ని ఏమంటారు?
వివరణ: జీవావరణం (Biosphere) అనేది భూమి, నీరు మరియు గాలి ఒకదానితో ఒకటి కలిసే ప్రాంతం. ఇక్కడే సూక్ష్మజీవులు, మొక్కలు, జంతువులు, మరియు మానవులు కలిసి జీవిస్తారు.
25. “బయోస్” (Bios) అనే గ్రీకు పదం యొక్క అర్థం ఏమిటి?
వివరణ: జీవావరణం (బయోస్పియర్) అనే పదం గ్రీకు పదాలైన ‘బయోస్’ మరియు ‘స్పైరా’ నుండి ఉద్భవించింది. ‘బయోస్’ అంటే జీవం అని అర్థం.
26. కిందివాటిలో ‘మానవ పర్యావరణం’ (Human Environment) కు చెందనిది ఏది?
వివరణ: పరిశ్రమలు ‘మానవ నిర్మిత పర్యావరణం’ (Man-made) కు చెందినవి. కుటుంబం, మతం, మరియు సమాజం ‘మానవ పర్యావరణం’ (Human) కు చెందిన అంశాలు.
27. గాలి, నీరు మరియు నేల యొక్క రసాయన, భౌతిక మరియు జీవ లక్షణాలలో అవాంఛనీయ మార్పును ఏమంటారు?
వివరణ: పర్యావరణంలోనికి వివిధ రకాల మలినాలు చేరడాన్ని కాలుష్యం అంటారు. ఇది గాలి, నీరు మరియు నేల యొక్క లక్షణాలలో అవాంఛనీయ మార్పు.
28. కిందివాటిలో ఏది వాయు కాలుష్యం యొక్క ప్రభావం?
వివరణ: గాలి కాలుష్యం వల్ల భూగోళం వేడెక్కడం, వాతావరణంలో మార్పులు, ఆమ్ల వర్షాలు, వ్యవసాయ క్షేత్రాల క్షీణత, మరియు శ్వాసకోశ ఆరోగ్య సమస్యలు వంటివి సంభవిస్తాయి.
29. పారిశ్రామిక వ్యర్ధాలను నదీ జలాల్లో కలపడం మానుకోవడం ద్వారా దేనిని కాపాడవచ్చు?
వివరణ: పారిశ్రామిక వ్యర్ధాలను నదీ జలాల్లో కలపడం మానుకోవడం అనేది విలువైన సముద్ర జీవులను కాపాడుకోవడానికి అవసరమైన చర్య. ఇది నీటి కాలుష్య నివారణ మార్గం.
30. కరువు (Drought) అనేది ఏ రకమైన విపత్తు?
వివరణ: కరువు అనేది ఒక సహజ ప్రక్రియ లేదా దృగ్విషయం, దీనివల్ల దీర్ఘకాలిక నీటి కొరత ఏర్పడుతుంది. ఇది ప్రకృతి విపత్తుకు ఉదాహరణ.
31. సాధారణంగా పొడిగా ఉన్న భూమిని మునిగిపోయేలా చేసే అధిక నీటి ప్రవాహాన్ని ఏమంటారు?
వివరణ: వరద అనేది సాధారణంగా పొడిగా ఉన్న భూమిని మునిగిపోయేలా చేసే అధిక నీటి ప్రవాహం.
32. సాంకేతిక లేదా మానవ ప్రమాదాల పర్యవసానంగా సంభవించే విపత్తులను ఏమంటారు?
వివరణ: మానవకారక విపత్తులు సాంకేతిక లేదా మానవ ప్రమాదాల (ఉదాహరణకు: పారిశ్రామిక ప్రమాదాలు, అగ్నిప్రమాదాలు) పర్యవసానంగా సంభవిస్తాయి.
33. ఏ పంచవర్ష ప్రణాళికలో మొదటిసారిగా విపత్తు నిర్వహణను “అభివృద్ధి అంశం”గా నిర్ణయించారు?
వివరణ: పదవ పంచవర్ష ప్రణాళికలో (Tenth plan) మొదటిసారిగా విపత్తు నిర్వహణ “అభివృద్ధి అంశం”గా నిర్ణయించబడింది.
34. కిందివాటిలో పర్యావరణానికి ముప్పు (threat to environment) ఏది?
వివరణ: వాహనాల వినియోగం పెరగడం వలన వాయు కాలుష్యం పెరిగి పర్యావరణానికి ముప్పు వాటిల్లుతుంది. చెట్ల పెంపకం, పంటలు పండించడం పర్యావరణానికి మేలు చేస్తాయి.
35. ‘బయోస్’ మరియు ‘స్పైరా’ ఏ భాషా పదాలు?
వివరణ: జీవావరణం (బయోస్పియర్) అనే పదం గ్రీకు పదాలైన ‘బయోస్’ (జీవం) మరియు ‘స్పైరా’ (గోళం) నుండి ఉద్భవించింది.
36. సమాజం, మతం, కుటుంబం అనేవి పర్యావరణంలోని ఏ అంశానికి చెందినవి?
వివరణ: వ్యక్తి, కుటుంబం, సమాజం, మతం, విద్య, ఆర్థిక మరియు రాజకీయ అంశాలు మానవ పర్యావరణం (Human Environment) లో భాగం.
37. మానవులతో సహా అన్ని జంతువులకు ఆక్సిజన్ను మరియు మొక్కలకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ను ఏ ఆవరణం అందిస్తుంది?
వివరణ: వాతావరణం (Atmosphere) మానవులతో సహా అన్ని జంతువులకు ప్రాణవాయువు అయిన ఆక్సిజన్ను మరియు మొక్కలకు కార్బన్ డై ఆక్సైడ్ను అందిస్తుంది.
38. భూమి లోపల రాళ్ళపొరల మధ్య లోతుగా ఉండే నీటిని ఏమంటారు?
వివరణ: నీటిలో కొంత భాగం భూమి లోపల రాళ్ళపొరల మధ్య లోతుగా ఉంటుంది. దీనిని భూగర్భ జలం (Ground water) అంటారు.
39. వ్యవసాయ అభివృద్ధికి సహాయపడుతూ, ఆహారాన్ని అందించే భూమి యొక్క పలుచని పొర ఏ ఆవరణంలో భాగం?
వివరణ: శిలావరణము (Lithosphere) యొక్క పలుచటి నేల పొర (Soil) వ్యవసాయ అభివృద్ధికి సహాయపడుతుంది మరియు మనకు ఆహారాన్ని అందిస్తుంది.
40. కిందివాటిలో మొదటి శ్రేణి భూస్వరూపం ఏది?
వివరణ: పాఠ్యపుస్తకంలో భూస్వరూపాలను మూడు శ్రేణులుగా విభజించారు (మొదటి, రెండవ, మూడవ). సాధారణంగా, ఖండాలు మరియు మహాసముద్రాలను మొదటి శ్రేణిగా, పర్వతాలు, పీఠభూములు, మైదానాలను రెండవ శ్రేణిగా, మరియు లోయలు, డెల్టాలను మూడవ శ్రేణిగా పరిగణిస్తారు. ఇచ్చిన ఎంపికలలో, మిగిలినవి రెండవ లేదా మూడవ శ్రేణికి చెందినవి.
41. జీవరాశులున్న ఏకైక గ్రహం ఏది?
వివరణ: మనకు తెలిసినంత వరకు, జీవరాశులున్న ఏకైక గ్రహం మన భూమి మాత్రమే.
42. మన సౌర కుటుంబం ఏ గెలాక్సీలో ఉంది?
వివరణ: పాలపుంతగా పిలవబడుతున్న గెలాక్సీలో మన సౌర కుటుంబం కలదు.
43. టెలిస్కోప్ అనే పరికరాన్ని తయారు చేసిన ఖగోళ శాస్త్రవేత్త ఎవరు?
వివరణ: గెలీలియో అనే ఇటాలియన్ ఖగోళ శాస్త్రవేత్త టెలిస్కోప్ అనే పరికరాన్ని తయారు చేశాడు మరియు దాని ద్వారా ఆకాశాన్ని పరిశీలించాడు.
44. భూమి యొక్క ఉపరితలంలో మానవ అవసరాలకు ఉపయోగపడే నీటి శాతం ఎంత?
వివరణ: భూమి యొక్క ఉపరితలం 71% నీటితో ఆవరించి ఉన్నప్పటికీ, కేవలం 1% నీరు మాత్రమే మన అవసరాలకు (త్రాగునీరు, వ్యవసాయం) ఉపయోగపడుతుంది. మిగిలిన 99% నీరు మంచు, ఉప్పునీరు రూపంలో ఉంది.
45. ప్రకృతి వైపరీత్యాలతో బాధపడుతున్న ప్రజలకు ఉపశమనం మరియు పునరావాసం కల్పించడం దేనిలోని ప్రధాన అంశం?
వివరణ: భారతదేశంలో విపత్తు నిర్వహణ ప్రధానంగా ప్రకృతి వైపరీత్యాలతో బాధపడుతున్న ప్రజలకు ఉపశమనం మరియు పునరావాసం కల్పించడం వంటి అంశాలకు సంబంధించినది.
Leave a Reply