1. ఒక నోట్‌బుక్ తయారీ ప్రక్రియలో, చెట్టు నుండి వచ్చిన కలపను గుజ్జుగా మార్చే ప్రక్రియ ఏ రకమైన ఆర్థిక కార్యకలాపంగా పరిగణించబడుతుంది?
(A) ప్రాథమిక కార్యకలాపం
(B) ద్వితీయ కార్యకలాపం
(C) తృతీయ కార్యకలాపం
(D) సేవా కార్యకలాపం
వివరణ: ద్వితీయ కార్యకలాపాలు లేదా తయారీ ప్రక్రియ (Manufacturing) ముడి పదార్థాలను (ఈ సందర్భంలో, కలప) ప్రజలకు అధిక విలువ కలిగిన ఉత్పత్తులుగా (ఈ సందర్భంలో, కాగితపు గుజ్జు) మారుస్తాయి. ప్రాథమిక కార్యకలాపం చెట్టును నరకడం, తృతీయ కార్యకలాపం నోట్‌బుక్‌ను రవాణా చేయడం.
2. “ముడిపదార్థాలను ప్రజల కొరకు అధిక విలువ కలిగిన ఉత్పత్తులుగా మార్చే ప్రక్రియ”ను ఏమంటారు?
(A) పరిశ్రమ
(B) ద్వితీయ రంగం
(C) తయారీ
(D) వెలికితీత
వివరణ: ‘తయారీ’ని “ముడిపదార్థాలను ప్రజల కొరకు అధిక విలువ కలిగిన ఉత్పత్తులుగా మార్చే ప్రక్రియ”గా స్పష్టంగా నిర్వచిస్తుంది. ద్వితీయ కార్యకలాపాలు అనేవి విస్తృత వర్గం, ఇందులో తయారీ ఒక భాగం.
3. కింది వాటిలో ఏది ‘పరిశ్రమ’గా పరిగణించబడుతుంది కానీ ‘తయారీ’ ప్రక్రియగా పరిగణించబడదు?
(A) ఇనుము-ఉక్కు పరిశ్రమ
(B) పర్యాటక పరిశ్రమ
(C) బొగ్గు గనుల పరిశ్రమ
(D) వస్త్ర పరిశ్రమ
వివరణ: ఇది ఒక చాలా కఠినమైన లాజికల్ ప్రశ్న. ‘తయారీ’ అనేది ముడి పదార్థాలను వస్తువులుగా మార్చడం (ఉదా. ఉక్కు, వస్త్రాలు). ‘పరిశ్రమ’ అనేది ఒక విస్తృత ఆర్థిక కార్యకలాపం, ఇది వస్తువుల ఉత్పత్తి (ఉక్కు), ఖనిజాల వెలికితీత (బొగ్గు), లేదా సేవలను అందించడం (పర్యాటకం) కావచ్చు. కాబట్టి, పర్యాటకం అనేది ఒక ‘పరిశ్రమ’ కానీ ‘తయారీ’ కాదు.
4. “వస్తువుల ఉత్పత్తి, ఖనిజాల వెలికితీత లేదా సేవలను అందించే ఆర్థిక కార్యకలాపాలను” సూచించే పదం ఏది?
(A) పరిశ్రమ (Industry)
(B) తయారీ (Manufacturing)
(C) ద్వితీయ కార్యకలాపం (Secondary Activity)
(D) పారిశ్రామిక వ్యవస్థ (Industrial System)
వివరణ: ఇది ‘పరిశ్రమ’ యొక్క ఖచ్చితమైన నిర్వచనం, ఇది కేవలం తయారీని మాత్రమే కాకుండా వెలికితీత మరియు సేవలను కూడా కలిగి ఉంటుంది.
5. బొగ్గు గనుల పరిశ్రమ (Coal mining industry) ఏ రకమైన ఆర్థిక కార్యకలాపానికి ఉదాహరణ?
(A) వస్తువుల ఉత్పత్తి
(B) ఖనిజాల వెలికితీత
(C) సేవలను అందించడం
(D) వ్యవసాయాధారిత కార్యకలాపం
వివరణ: ఇనుము-ఉక్కును ‘వస్తువుల ఉత్పత్తి’కి, బొగ్గు గనులను ‘ఖనిజాల వెలికితీత’కు, మరియు పర్యాటకాన్ని ‘సేవలను అందించడం’కు ఉదాహరణలుగా పేర్కొంది.
6. పత్తి వస్త్రాలు మరియు పాల ఉత్పత్తుల పరిశ్రమలు ఏ రకమైన ముడి పదార్థాల ఆధారిత పరిశ్రమలకు ఉదాహరణలు?
(A) ఖనిజాధారిత పరిశ్రమలు
(B) సముద్రాధారిత పరిశ్రమలు
(C) అటవీఆధారిత పరిశ్రమలు
(D) వ్యవసాయాధారిత పరిశ్రమలు
వివరణ: వ్యవసాయాధారిత పరిశ్రమలు మొక్కలు (పత్తి) మరియు జంతు ఉత్పత్తులను (పాలు) ముడి పదార్థాలుగా ఉపయోగిస్తాయి.
7. ఇనుప ధాతువు నుండి ఇనుమును సంగ్రహించే పరిశ్రమ ఏ వర్గానికి చెందుతుంది?
(A) వ్యవసాయాధారిత పరిశ్రమ
(B) ఖనిజాధారిత పరిశ్రమ
(C) భారీ పరిశ్రమ
(D) ప్రాథమిక పరిశ్రమ
వివరణ: ఖనిజాధారిత పరిశ్రమలు ఖనిజ ధాతువులను (ఇనుప ధాతువు వంటివి) ముడి పదార్థంగా ఉపయోగిస్తాయి. ఇవి ప్రాథమిక పరిశ్రమలుగా కూడా పరిగణించబడతాయి, ఎందుకంటే వాటి ఉత్పత్తులు ఇతర పరిశ్రమలకు ముడి పదార్థాలుగా ఉపయోగపడతాయి.
8. ఒక పరిశ్రమ (పరిశ్రమ A) యొక్క ఉత్పత్తి, మరొక పరిశ్రమ (పరిశ్రమ B)కు ముడి పదార్థంగా ఉపయోగపడితే, ఆ పరిశ్రమ A ను ఏమంటారు? (ఉదా. ఇనుము-ఉక్కు పరిశ్రమ)
(A) ప్రాథమిక పరిశ్రమ (Primary Industry)
(B) భారీ పరిశ్రమ (Large-scale Industry)
(C) ఉత్పాదక పరిశ్రమ (Manufacturing Industry)
(D) ఖనిజాధారిత పరిశ్రమ (Mineral-based Industry)
వివరణ: ఖనిజాధారిత పరిశ్రమలను “ప్రాథమిక పరిశ్రమలు”గా పేర్కొంది, ఎందుకంటే “ఈ పరిశ్రమల ఉత్పత్తులు ఇతర పరిశ్రమలకు ముడి పదార్థాలుగా ఉపయోగపడతాయి.” (ఉదాహరణకు, ఇనుము-ఉక్కు పరిశ్రమ నుండి వచ్చిన ఇనుము, ఆటోమొబైల్ పరిశ్రమకు ముడి పదార్థం).
9. సముద్ర ఆహార శుద్ధి పరిశ్రమలు మరియు చేప నూనె తయారీ పరిశ్రమలు ఏ వర్గానికి చెందుతాయి?
(A) వ్యవసాయాధారిత పరిశ్రమలు
(B) ఖనిజాధారిత పరిశ్రమలు
(C) సముద్రాధారిత పరిశ్రమలు
(D) అటవీఆధారిత పరిశ్రమలు
వివరణ: ఈ పరిశ్రమలు మహాసముద్రాలు మరియు సముద్రాల నుండి లభించే ఉత్పత్తులను ముడి పదార్థాలుగా ఉపయోగిస్తాయి.
10. కాగితపు పరిశ్రమ (Paper Industry) మరియు గృహోపకరణాల (Furniture) పరిశ్రమ ఏ రకమైన ముడి పదార్థాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి?
(A) అటవీఆధారిత
(B) ఖనిజాధారిత
(C) వ్యవసాయాధారిత
(D) సముద్రాధారిత
వివరణ: కాగితం (కలప గుజ్జు) మరియు ఫర్నిచర్ (కలప) పరిశ్రమలు అటవీ ఉత్పత్తులను ముడి సరుకుగా ఉపయోగిస్తాయి.
11. పరిశ్రమలను చిన్న తరహా మరియు భారీ తరహాగా వర్గీకరించడానికి ఉపయోగించే ప్రధాన కొలమానాలు ఏవి?
(A) ముడి పదార్థం, యాజమాన్యం మరియు లాభం
(B) పెట్టుబడి మూలధనం, ఉపాధి పొందిన వ్యక్తుల సంఖ్య, ఉత్పత్తి పరిమాణం
(C) భౌగోళిక స్థానం, రవాణా సౌకర్యాలు మరియు మార్కెట్
(D) సాంకేతికత, ప్రభుత్వ మద్దతు మరియు పర్యావరణ ప్రభావం
వివరణ: పరిశ్రమ యొక్క ‘పరిమాణం’ అనేది పెట్టుబడి మూలధనం, ఉపాధి పొందిన వ్యక్తుల సంఖ్య మరియు ఉత్పత్తి పరిమాణాన్ని సూచిస్తుంది.
12. బుట్టలు అల్లడం, కుండలు చేయడం మరియు ఇతర హస్తకళలు ఏ రకమైన పరిశ్రమలకు ఉదాహరణలు?
(A) భారీ పరిశ్రమలు
(B) ప్రభుత్వ రంగ పరిశ్రమలు
(C) కుటీర పరిశ్రమలు (Cottage Industries)
(D) ఖనిజాధారిత పరిశ్రమలు
వివరణ: కుటీర పరిశ్రమలు ఒక రకమైన చిన్న తరహా పరిశ్రమలు, ఇక్కడ ఉత్పత్తులను చేతి వృత్తులవారు స్వయంగా (చేతితో) తయారు చేస్తారు. బుట్టలు అల్లడం, కుండలు చేయడం వంటివి వీటికి ఉదాహరణలు.
13. ‘కుటీర పరిశ్రమ’ మరియు ‘చిన్న తరహా పరిశ్రమ’ మధ్య ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటి?
(A) కుటీర పరిశ్రమలు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు పట్టణ ప్రాంతాల్లో ఉంటాయి.
(B) కుటీర పరిశ్రమలు చేతివృత్తుల వారిచే చేతితో, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు తక్కువ మూలధనం మరియు సాంకేతికతతో నిర్వహించబడతాయి.
(C) కుటీర పరిశ్రమలు వ్యవసాయాధారితమైనవి, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు ఖనిజాధారితమైనవి.
(D) కుటీర పరిశ్రమలు లాభాపేక్ష లేనివి, చిన్న తరహా పరిశ్రమలు లాభాపేక్ష ఉన్నవి.
వివరణ: కుటీర పరిశ్రమలను “చేతి వృత్తులవారు స్వయంగా తయారుచేస్తారు” (ఉదా. కుండలు) అని నిర్వచిస్తుంది, అయితే చిన్న తరహా పరిశ్రమలను “తక్కువ మూలధనం, తక్కువ సాంకేతికతను ఉపయోగిస్తారు” (ఉదా. పట్టు వస్త్రం) అని నిర్వచిస్తుంది.
14. ఆటోమొబైల్స్ మరియు భారీ యంత్ర పరికరాల ఉత్పత్తులు ఏ రకమైన పరిశ్రమలకు చెందినవి?
(A) చిన్న తరహా పరిశ్రమలు
(B) భారీ తరహా పరిశ్రమలు
(C) కుటీర పరిశ్రమలు
(D) సహకార రంగ పరిశ్రమలు
వివరణ: భారీ పరిశ్రమలకు ఎక్కువ మూలధనం మరియు ఉన్నత సాంకేతికత అవసరం. ఆటోమొబైల్స్ వీటికి ఉదాహరణ.
15. హిందుస్తాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్ (HAL) మరియు స్టీల్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా లిమిటెడ్ (SAIL) ఏ రంగ పరిశ్రమలకు ఉదాహరణలు?
(A) ప్రయివేటు రంగం
(B) ఉమ్మడి రంగం
(C) సహకార రంగం
(D) ప్రభుత్వ రంగం (పబ్లిక్ సెక్టార్)
వివరణ: ప్రభుత్వ రంగ పరిశ్రమలు ప్రభుత్వ ఆధీనంలో నిర్వహించబడతాయి. HAL మరియు SAIL ఖచ్చితమైన ఉదాహరణలు.
16. మారుతీ ఉద్యోగ్ లిమిటెడ్ ఏ రకమైన యాజమాన్య పరిశ్రమకు ఉదాహరణ?
(A) ప్రయివేటు రంగం
(B) ఉమ్మడి రంగం (జాయింట్ సెక్టార్)
(C) సహకార రంగం
(D) ప్రభుత్వ రంగం
వివరణ: ఉమ్మడి రంగ పరిశ్రమలు ప్రభుత్వంతో పాటు, ఒక వ్యక్తి లేదా వ్యక్తుల సమూహంతో కూడిన యాజమాన్యంలో నిర్వహించబడతాయి. మారుతీ ఉద్యోగ్ లిమిటెడ్ దీనికి ఉదాహరణ.
17. ఆనంద్‌ మిల్క్‌ యూనియన్ లిమిటెడ్ (AMUL) మరియు సుధా డైరీ ఏ రంగ పరిశ్రమలకు విజయవంతమైన ఉదాహరణలు?
(A) సహకార రంగం (Co-operative Sector)
(B) ఉమ్మడి రంగం
(C) ప్రయివేటు రంగం
(D) వ్యవసాయాధారిత రంగం
వివరణ: సహకార రంగంలోని పరిశ్రమలను ముడిసరుకు ఉత్పత్తిదారులు (ఈ సందర్భంలో, పాల రైతులు) లేదా సరఫరాదారులు, కార్మికులు లేదా ఇరువురూ యాజమాన్యంలో ఉండి నిర్వహిస్తారు. AMUL మరియు సుధా డెయిరీ వీటికి ఉదాహరణలు.
18. కొంతమంది చెరకు రైతులు కలిసి, వారి చెరకును ప్రాసెస్ చేయడానికి సొంతంగా ఒక చక్కెర కర్మాగారాన్ని స్థాపించి, లాభాలను పంచుకుంటే, అది ఏ రంగ పరిశ్రమ అవుతుంది?
(A) ప్రయివేటు రంగం
(B) ఉమ్మడి రంగం
(C) సహకార రంగం
(D) ప్రభుత్వ రంగం
వివరణ: AMUL ఉదాహరణ వలె, ఇక్కడ ముడిసరుకు ఉత్పత్తిదారులు (చెరకు రైతులు) పరిశ్రమను ఉమ్మడిగా కలిగి ఉన్నారు మరియు నిర్వహిస్తున్నారు. ఇది సహకార రంగం యొక్క నిర్వచనం.
19. ‘ఉమ్మడి రంగం’ (Joint Sector) మరియు ‘సహకార రంగం’ (Co-operative Sector) మధ్య ప్రధానమైన వ్యత్యాసం ఏమిటి?
(A) ఉమ్మడి రంగంలో ప్రభుత్వం భాగస్వామిగా ఉంటుంది, సహకార రంగంలో ఉత్పత్తిదారులు/కార్మికులు యజమానులుగా ఉంటారు.
(B) ఉమ్మడి రంగం భారీ పరిశ్రమ, సహకార రంగం చిన్న తరహా పరిశ్రమ.
(C) ఉమ్మడి రంగం ప్రయివేటు వ్యక్తులది, సహకార రంగం ప్రభుత్వం మరియు ప్రయివేటు వ్యక్తులది.
(D) ఉమ్మడి రంగం వస్తువులను ఉత్పత్తి చేస్తుంది, సహకార రంగం సేవలను అందిస్తుంది.
వివరణ: మారుతీ (ప్రభుత్వం + ప్రైవేట్) మరియు AMUL (ఉత్పత్తిదారులు) ఉదాహరణల ఆధారంగా, యాజమాన్య నిర్మాణంలో ఇది స్పష్టమైన వ్యత్యాసం. ఉమ్మడి రంగంలో ప్రభుత్వం ఒక భాగస్వామి; సహకార రంగంలో, వనరుల సరఫరాదారులే యజమానులు.
20. కింది వాటిలో పరిశ్రమల స్థాపనను ప్రభావితం చేసే అంశం కానిది ఏది?
(A) ముడిపదార్థాల లభ్యత
(B) కార్మికులు మరియు మూలధనం
(C) మార్కెట్ మరియు రవాణా
(D) జనాభా యొక్క మత కూర్పు
వివరణ: ముడిపదార్థాలు, భూమి, నీరు, కార్మికులు, విద్యుత్, మూలధనం, రవాణా మరియు మార్కెట్‌లను పరిశ్రమల స్థాపనను ప్రభావితం చేసే అంశాలుగా జాబితా చేసింది. జనాభా యొక్క మత కూర్పు వాటిలో ఒకటి కాదు.
21. కొన్నిసార్లు, ముడి పదార్థాలు లేదా మార్కెట్ లభ్యత లేకపోయినా, వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో పరిశ్రమలు ఎందుకు స్థాపించబడతాయి?
(A) ఆ ప్రాంతాలలో చారిత్రక ప్రాముఖ్యత ఉన్నందున
(B) ప్రభుత్వం తక్కువ ఖర్చుతో విద్యుత్, రవాణా వంటి ప్రోత్సాహకాలను అందించడం వలన
(C) ఆ ప్రాంతాలలో సహజ విపత్తులు తక్కువగా ఉన్నందున
(D) కార్మికులు ఎక్కువ నైపుణ్యం కలిగి ఉన్నందున
వివరణ: “కొన్నిసార్లు ప్రభుత్వం తక్కువ ఖర్చుతో విద్యుత్, రవాణా, మౌలిక సదుపాయాలు వంటి ప్రోత్సాహకాలను అందిస్తుంది. దీనివలన వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో కూడా పరిశ్రమలు స్థాపించవచ్చు”.
22. పారిశ్రామికీకరణ (Industrialisation) తరచుగా దేనికి దారితీస్తుంది?
(A) వ్యవసాయ క్షీణతకు
(B) జనాభా తగ్గడానికి
(C) పట్టణాలు మరియు నగరాల అభివృద్ధి మరియు ఎదుగుదలకు
(D) పర్యావరణ సమతుల్యతకు
వివరణ: “పారిశ్రామికీకరణ అనేది పట్టణాల, నగరాల అభివృద్ధికి, ఎదుగుదలకు దారితీస్తుంది” అని స్పష్టంగా ఉంది.
23. ఒక పారిశ్రామిక వ్యవస్థలో (Industrial System), ముడిపదార్థాలు, కార్మికులు, భూమి వెల మరియు విద్యుత్ దేనిని సూచిస్తాయి?
(A) ఉత్పాదక ప్రక్రియలు
(B) ఉత్పత్తులు (Outputs)
(C) ముడిపదార్ధాలు (Inputs)
(D) పారిశ్రామిక ప్రాంతాలు
వివరణ: పారిశ్రామిక వ్యవస్థలో ఇన్‌పుట్‌లు (ముడిపదార్ధాలు) అనేవి పరిశ్రమను ప్రారంభించడానికి అవసరమైన అంశాలు. వీటిలో ముడి పదార్థాలు, కార్మికులు, భూమి, రవాణా, మరియు విద్యుత్ ఉన్నాయి.
24. వస్త్ర పరిశ్రమ ఉదాహరణలో, “పత్తి నుండి గింజలను వేరుచేయుట (Ginning)” మరియు “నేయుట (Weaving)” అనేవి పారిశ్రామిక వ్యవస్థలో ఏ భాగానికి చెందుతాయి?
(A) ముడిపదార్ధాలు (Inputs)
(B) ఉత్పాదక ప్రక్రియలు (Processes)
(C) ఉత్పత్తులు (Outputs)
(D) మౌలిక సదుపాయాలు
వివరణ: ఉత్పాదక ప్రక్రియలు ముడి పదార్థాన్ని (పత్తి) తుది ఉత్పత్తిగా (చొక్కా) మార్చే కార్యకలాపాలను కలిగి ఉంటాయి. Ginning, Spinning, Weaving, మరియు Dyeing ఈ ప్రక్రియలకు ఉదాహరణలు.
25. ఒక పారిశ్రామిక వ్యవస్థ యొక్క చివరి ఫలితం (End product) మరియు దాని నుండి సంపాదించిన ఆదాయం దేనిని సూచిస్తాయి?
(A) ఉత్పత్తులు (Outputs)
(B) ప్రక్రియలు
(C) ముడిపదార్ధాలు (Inputs)
(D) మూలధనం
వివరణ: అవుట్‌పుట్‌లు అనేవి తుది ఉత్పత్తి (ఉదా. చొక్కా) మరియు దాని నుండి వచ్చే ఆదాయం.
26. వస్త్ర పరిశ్రమలోని ఉత్పాదక ప్రక్రియలను సరైన క్రమంలో అమర్చండి:
(A) c, b, d, a
(B) b, c, a, d
(C) c, d, b, a
(D) a, b, c, d
వివరణ: సరైన క్రమం: (c) Ginning (గింజలను వేరుచేయడం), (b) Spinning (పత్తిని దారంగా వడకడం), (d) Weaving (దారాన్ని బట్టగా నేయడం), (a) Dyeing (బట్టకు రంగు వేయడం).
27. కింది వాటిలో ఏది భారతదేశంలోని ప్రధాన పారిశ్రామిక ప్రాంతం?
(A) ముంబై-పూణే క్లస్టర్
(B) జైపూర్-ఉదయ్‌పూర్ ప్రాంతం
(C) శ్రీనగర్-జమ్మూ ప్రాంతం
(D) పాట్నా-లక్నో బెల్ట్
వివరణ: ముంబై-పూణే క్లస్టర్, బెంగుళూరు-తమిళనాడు ప్రాంతం, హుగ్లీ ప్రాంతం, అహ్మదాబాద్-బరోడా ప్రాంతం, ఛోటా నాగపూర్ మొదలైనవి భారతదేశంలోని ప్రధాన పారిశ్రామిక ప్రాంతాలుగా జాబితా చేయబడ్డాయి.
28. 1984, డిసెంబర్ 3న భోపాల్‌లో సంభవించిన ఘోర పారిశ్రామిక విపత్తుకు కారణమైన కంపెనీ ఏది?
(A) స్టీల్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా
(B) యూనియన్ కార్బైడ్
(C) హిందుస్తాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్
(D) డావ్ కెమికల్స్
వివరణ: “యూనియన్ కార్బైడ్ అనే పురుగుమందుల కర్మాగారంలో సాంకేతిక వైఫల్యం మూలంగా” ఈ విపత్తు సంభవించిందని స్పష్టంగా పేర్కొంది.
29. భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటనలో వెలువడిన అత్యంత విషపూరితమైన వాయువు ఏది?
(A) హైడ్రోజన్ సైనైడ్
(B) మిథైల్ ఐసో సైనైడ్ (MIC)
(C) కార్బన్ మోనాక్సైడ్
(D) క్లోరిన్
వివరణ: ఈ దుర్ఘటనలో “అత్యంత విషపూరితమైన మిథైల్ ఐసో సైనైడ్ (MIC) వాయువు” వెలువడింది. హైడ్రోజన్ సైనైడ్ కూడా వెలువడింది, కానీ MIC ప్రధాన విష వాయువు.
30. 2005, డిసెంబర్ 23న చైనాలోని చాంగ్‌ కింగ్‌ రాష్ట్రంలో గల గావొ కియో (Gao Qiao) ప్రాంతంలో సంభవించిన పారిశ్రామిక విపత్తుకు కారణం ఏమిటి?
(A) పురుగుమందుల కర్మాగారం లీకేజ్
(B) అణు రియాక్టర్ పేలుడు
(C) గ్యాస్ బావిలో పేలుడు (Gas well blowout)
(D) బొగ్గు గని కూలిపోవడం
వివరణ: “గావొ కియో అనే ప్రాంతంలో గ్యాస్ బావిలో పేలుడు సంభవించి” 243 మంది చనిపోయారు.
మీ స్కోరు: 0 / 30
Leave a Reply